شب یلدا یا همان شب چله خودمان یکی از قدیمیترین اعیاد ما ایرانی ها است که هر ساله در ۳۰ آذر و ۲۱ دسامبر برگزار میشود. شواهد نشان میدهد که شب یلدا تقریباً ۸۰۰۰ سال قدمت دارد. این شب در واقع پاییز و زمستان ایرانی را از هم جدا می کند و شبی است که ۴۰ روز اول زمستان را از ۴۰ روز دوم آن جدا می کند.
یلدا شب دور هم بودن و خوردن خوراکیهای یلدایی و لذت بردن از سنت های کهن است. در شب یلدا خوردن و قرار دادن برخی خوراکیها در سفره یلدا اهمیت زیادی دارد. هر یک از این خوراکیها فلسفهای جداگانه دارند و از زمانهای دور به عنوان نماد شب یلدا در سفره یلدای ایرانیان قرار میگرفتند.
هندوانه: برخی معتقد هستند که خوردن هندوانه در شب یلدا به دلیل خداحافظی با این میوه تابستانی و شروع فصل سرما است. عدهای دیگر بر این باور هستند که قرمزی هندوانه میتواند نماد دوستی، آسودگی، عشق و آبادانی باشد.
به علاوه قرمزی هندوانه نماد خورشید است و گرمای آن میتواند در طول زمستان از ما در برابر بیماریها محافظت کند. گرد بودن هندوانه نیز درست مثل گردی کره زمین نماد زندگی است. سفیدی روی پوست هندوانه نشانه صلح و آرامش است و دانههای آن نماد باروری و تولید مثل هستند.
مردم از قدیم معتقد بودند که افرادی که در شروع زمستان هندوانه میخورند، در طول سال دیگر به بیماری مبتلا نمیشوند و سرما نمیخورند. فصل هندوانه تابستان است و عدهای بر این باور هستند که چون هندوانه میوه فصل گرم سال است، خوردن آن در ابتدای فصل سرما میتواند به ما کمک کند تا زمستانی گرم و پر انرژی را آغاز کنیم.
انار:
انار قرمز نیز درست همانند هندوانه یکی از میوه های شب یلدا است که از دیرباز تاکنون خوردن آن جزو ثابت آداب و رسوم شب یلدا محسوب میشود. انار قرمز از نمادهای شب یلدا است و در سفره یلدا یادآور خورشید و نشانه برکت، شادی و زایش است.
آجیل: آجیل شب یلدا که جایگاه ویژهای در سفرههای شب یلدا دارد، نماد برکت، فراوانی و شادکامی است. برخی معتقد هستند که آجیل شب یلدا بعداً به سفره یلدا اضافه شد و برخی دیگر بر این باور هستند که ایران در قدیم نیز در سفرههای یلدایی خود از آجیل استفاده میکردند.
امروزه تزیین سفر شب چله با میوههای متنوعی مثل انگور و سیب و خوراکیهایی مثل لبوی پخته جزو آداب و رسوم شب یلدا است. اما این میوهها و شب چرههایی مثل انواع میوه خشک به مرور به سفره یلدا اضافه شدند. در مورد این که نماد لبو در شب یلدا چیست اطلاعاتی در دسترس نیست اما به هر حال در لیست خوراکیهای شب یلدا قرار گرفته است.
خواص و فواید لبو برای سلامت بدن آن قدر فراوان است که آن را به عنوان اصلیترین خوراکیهای یلدا تبدیل کرده است. لبو موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و از سرماخوردگی در پاییز و زمستان پیشگیری میکند. به علاوه خوردن لبو به تمیز کردن معده کمک می کند و سرشار از مواد مفید و مغذی برای بدن است.